Szałwia - zielony skarb natury: właściwości lecznicze, kulinarne i kosmetyczne
Do przeczytania w ok. 5 min.
Rodzaje szałwii i ich właściwości
Na początek warto poznać różne odmiany szałwii, które różnią się między sobą wyglądem i właściwościami.
Szałwia omszona
Szałwia omszona, zwana także szałwią wieszcza, jest jedną z najpopularniejszych odmian szałwii. Charakteryzuje się owłosionymi liśćmi i fioletowymi kwiatami. Szałwia omszona zawiera olejki eteryczne, kwasy organiczne, sole mineralne oraz garbniki. Stosuje się ją jako przyprawę oraz w ziołolecznictwie, gdzie ma działanie antyseptyczne i przeciwzapalne.
Szałwia biała
Szałwia biała, znana także jako szałwia lekarska, to gatunek o jasnozielonych, owłosionych liściach i białych lub fioletowych kwiatach. Szałwia biała jest bogata w olejki eteryczne, kwasy organiczne i sole mineralne. Ma działanie antyseptyczne, przeciwzapalne i przeciwgrzybiczne. Stosuje się ją zarówno jako przyprawę, jak i w ziołolecznictwie, między innymi przy infekcjach jamy ustnej i gardła.
Szałwia hiszpańska
Szałwia hiszpańska, zwana także szałwią muszkatołową, charakteryzuje się charakterystycznym, słodkawym zapachem i dużymi, białymi kwiatami. Szałwia hiszpańska zawiera olejki eteryczne, garbniki i sole mineralne. Ma działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe, dlatego stosuje się ją w ziołolecznictwie jako środek łagodzący bóle menstruacyjne.
Właściwości lecznicze szałwii
Działanie antyseptyczne
Szałwia zawiera olejki eteryczne, które wykazują działanie antyseptyczne, czyli zapobiegają rozwojowi bakterii i wirusów. Dlatego stosuje się ją w ziołolecznictwie przy infekcjach jamy ustnej i gardła, a także w formie płukanek i okładów na rany i skaleczenia.
Działanie przeciwzapalne
Dzięki zawartości garbników i kwasów organicznych, szałwia wykazuje działanie przeciwzapalne, łagodzące bóle i stany zapalne. Stosuje się ją między innymi w przypadku biegunek, zapalenia jamy ustnej i gardła, a także chorób reumatycznych.
Działanie przeciwgrzybiczne
Szałwia ma także właściwości przeciwgrzybiczne, dzięki czemu skutecznie zwalcza grzyby, między innymi te wywołujące infekcje skóry i paznokci. Zastosowanie szałwii w formie okładów, kąpieli i maści może pomóc w walce z grzybicą.
Działanie uspokajające
Szałwia ma także działanie uspokajające, co jest związane z jej wpływem na układ nerwowy. Olejki eteryczne i kwasy organiczne zawarte w szałwii łagodzą napięcie nerwowe i stany lękowe. Dlatego stosuje się ją między innymi w przypadku bezsenności, nerwic, stresu i napięcia mięśniowego.
Przeciwwskazania i działanie uboczne szałwii
Podobnie jak każda roślina lecznicza, szałwia ma swoje przeciwwskazania i może wywoływać działania uboczne.
Przeciwwskazania
Osoby chore na choroby układu krążenia, ciężarne i karmiące piersią, a także osoby z chorobami wątroby i nerek powinny unikać stosowania szałwii. Ponadto nie zaleca się stosowania szałwii u dzieci poniżej 12 roku życia. Przed rozpoczęciem stosowania szałwii warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Działania uboczne
Stosowanie zbyt dużej ilości szałwii może prowadzić do działań ubocznych, takich jak bóle brzucha, biegunka, nudności, wymioty, zawroty głowy i drżenie mięśni. Dodatkowo nie zaleca się stosowania szałwii przed snem.
Zastosowanie szałwii w kuchni i kosmetyce
Szałwia to roślina, która ma wiele zastosowań w kuchni. Jej charakterystyczny aromat i smak doskonale komponują się z mięsem, rybami, warzywami i ziemniakami. Szałwia jest często wykorzystywana do przyprawiania sosów, farszów, pieczonych mięs i zup. Można ją także dodawać do sałatek i dań z jajami. Warto jednak pamiętać, że szałwia ma intensywny smak i aromat, dlatego trzeba jej używać z umiarem, żeby nie zdominowała pozostałych składników dania.
Stosowanie w naparze
Szałwia może być spożywana w formie naparu, który ma działanie przeciwzapalne i uspokajające.
Należy jednak pamiętać, że napar z szałwii nie jest zalecany dla kobiet w ciąży i karmiących piersią, a także dla dzieci poniżej 12 roku życia.
Szałwia ma także zastosowanie w kosmetyce. Zawarte w niej olejki eteryczne działają antybakteryjnie i przeciwzapalnie, co przekłada się na korzystny wpływ na skórę i włosy. Szałwia jest często dodawana do kosmetyków przeciwłupieżowych, przeciwzmarszczkowych i do pielęgnacji skóry tłustej i trądzikowej.
Zasady stosowania szałwii w diecie
Szałwia to roślina, która może być wykorzystywana w diecie w różnych formach. Można ją spożywać jako przyprawę, napar, sok lub dodatek do potraw. Poniżej przedstawiamy kilka zasad stosowania szałwii w diecie:
Ilość szałwii
Należy pamiętać, że szałwia jest rośliną leczniczą i zbyt duża ilość może prowadzić do działań niepożądanych. Dlatego warto stosować ją z umiarem i zgodnie z zaleceniami specjalistów. Zazwyczaj zaleca się spożywanie szałwii w ilości nieprzekraczającej 2-3 gramów na dzień.
Porównanie szałwii z innymi ziołami o podobnych właściwościach
Na rynku dostępne są różne zioła o podobnych właściwościach do szałwii. Poniżej przedstawiamy kilka z nich:
- Rumianek - ma działanie przeciwzapalne, uspokajające i łagodzi objawy biegunek. Może być stosowany w formie naparu lub kąpieli.
- Nagietek - ma właściwości przeciwzapalne, antyseptyczne i przeciwbakteryjne. Może być stosowany w formie maści, kremu lub naparu.
- Mięta - ma działanie przeciwzapalne, uspokajające i łagodzi objawy biegunek i niestrawności. Może być stosowana w formie naparu, herbaty lub olejku eterycznego.
Szałwia - cenna roślina o wielu obliczach
Szałwia to roślina, która od wieków znana jest ze swoich właściwości leczniczych i aromatycznych. Zawarte w niej olejki eteryczne, garbniki i kwasy organiczne mają korzystny wpływ na zdrowie i samopoczucie. Szałwia ma działanie przeciwzapalne, antyseptyczne, przeciwgrzybicze i uspokajające, dzięki czemu znajduje zastosowanie w ziołolecznictwie i kosmetyce.
Można ją stosować w formie naparu, okładów, kąpieli, maści, a także jako przyprawę do potraw. Warto jednak pamiętać, że szałwia to roślina lecznicza i zbyt duża ilość może prowadzić do działań niepożądanych. Przed rozpoczęciem stosowania szałwii warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
