Buraki: Historia, właściwości odżywcze i lecznicze, sposoby przygotowania
Do przeczytania w ok. 5 min.
Pochodzenie buraków i historia uprawy
Buraki (Beta vulgaris) są roślinami dwuletnimi z rodziny szarłatowatych. Ich dziko rosnące odmiany pochodzą z obszarów basenu Morza Śródziemnego i Azji Mniejszej. Pierwsze wzmianki o uprawie buraków sięgają starożytnych Greków i Rzymian, którzy wykorzystywali je jako lekarstwo oraz do barwienia tkanin i żywności.
W Polsce buraki pojawiły się w XVI wieku, a w XVIII wieku zaczęto je uprawiać na skalę przemysłową. Obecnie najwięcej buraków w Europie uprawia się w Niemczech, Francji i Polsce.
Zawartość szczawianów w burakach
Buraki zawierają naturalnie występujące szczawiany, które mogą wpływać na poziom tzw. tlenku azotu (NO) w organizmie. Szczawiany mogą wpłynąć na proces tworzenia się NO, który rozszerza naczynia krwionośne i pomaga w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia krwi.
Jednakże, ze względu na dużą zawartość szczawianów w burakach, osoby z chorobami nerek powinny ograniczyć spożycie buraków lub skonsultować się z lekarzem.
Właściwości odżywcze i lecznicze buraków
Buraki to warzywa niskokaloryczne i bogate w składniki odżywcze. Zawierają m.in. witaminę C, foliany, żelazo, magnez, potas oraz błonnik pokarmowy. Buraki są także źródłem naturalnych antyoksydantów, takich jak betacyjaniny, które pomagają w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym.
Badania pokazują, że spożywanie buraków może mieć korzystny wpływ na układ krwionośny i zmniejszać ryzyko wystąpienia chorób serca. Ponadto, buraki mają właściwości przeciwnowotworowe i wzmacniające układ odpornościowy.
Witaminy i składniki mineralne w burakach
Buraki to doskonałe źródło wielu ważnych witamin i składników mineralnych. Poniżej przedstawione są niektóre z najważniejszych:
Witaminy
Witamina C: działa przeciwzapalnie, pomaga w wchłanianiu żelaza, wspiera układ odpornościowy i wpływa korzystnie na zdrowie skóry. Foliany: są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i krwionośnego, a także pomagają w produkcji czerwonych krwinek.
Składniki mineralne
- Żelazo: jest niezbędne dla produkcji czerwonych krwinek oraz transportu tlenu przez organizm.
- Magnez: wspomaga pracę mięśni oraz układu nerwowego, a także reguluje ciśnienie krwi.
- Potas: pomaga w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia krwi, wpływa na funkcjonowanie mięśni i nerwów.
Wpływ buraków na układ krwionośny i anemię
Buraki mają korzystny wpływ na układ krwionośny, ponieważ zawierają wiele składników, które pomagają w produkcji czerwonych krwinek. Spożywanie buraków może pomóc w zapobieganiu anemii oraz poprawie krążenia.
Buraki są również źródłem naturalnych nitratów, które są metabolizowane do tlenku azotu. Tlenek azotu rozszerza naczynia krwionośne i pomaga w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia krwi.
Dlatego spożywanie buraków może pomóc w regulacji ciśnienia krwi oraz zapobiegać chorobom serca.
Antynowotworowe i wzmacniające działanie buraków
Badania pokazują, że buraki zawierają wiele związków, które mają działanie antynowotworowe. Betacyjaniny, które nadają burakom charakterystyczny kolor, są naturalnymi antyoksydantami i pomagają w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym.
Witamina C i foliany również wykazują działanie antynowotworowe i mogą pomóc w zapobieganiu rozwojowi nowotworów.
Ponadto, spożywanie buraków może pomóc w wzmocnieniu układu odpornościowego i zapobieganiu infekcjom.
Wskazania i przeciwwskazania dotyczące spożywania buraków
Buraki są warzywem ogólnie uważanym za zdrowe i korzystne dla organizmu. Jednakże, osoby z chorobami nerek powinny ograniczyć spożycie buraków ze względu na ich wysoką zawartość szczawianów.
Osoby z cukrzycą powinny zachować ostrożność w spożywaniu buraków, ponieważ zawierają one cukry proste. Spożywanie dużych ilości buraków może wpłynąć na poziom cukru we krwi.
W przypadku nietolerancji pokarmowej lub alergii na składniki zawarte w burakach, należy unikać ich spożywania.
Zastosowanie buraków w diecie wegetariańskiej lub wegańskiej
Buraki są często wykorzystywane w diecie wegetariańskiej i wegańskiej jako źródło białka roślinnego oraz składników mineralnych. Buraki można wykorzystać do przygotowania sałatek, zup, gulaszy, a także kotletów i burgerów roślinnych.
Przechowywanie i przygotowywanie buraków
Przechowywanie buraków w domowych warunkach może być trudne, ponieważ łatwo ulegają one przesuszeniu i utracie wartości odżywczych. Najlepiej przechowywać je w lodówce, w papierowej torbie lub w plastikowym pojemniku z pokrywką.
Przygotowanie buraków może być czasochłonne, ponieważ trzeba je dokładnie umyć, obrać i pokroić. Buraki można gotować, piec w piekarniku, kisić, a także wykorzystać do przygotowania soków, zup i sałatek.
Kiszenie buraków
Kiszone buraki to popularna przekąska, która jest łatwa do przygotowania w domu. Buraki należy dokładnie umyć i obrać, a następnie pokroić w cienkie plasterki. Plasterki buraków należy ułożyć warstwami w słoiku, posypując każdą warstwę solą i koperkiem. Następnie słoik należy zakręcić i odstawić na kilka dni w ciepłe miejsce. Kiszone buraki są źródłem probiotyków, które wpływają korzystnie na florę bakteryjną jelit.
Pieczenie buraków w piekarniku
Pieczenie buraków w piekarniku to prosty sposób na przygotowanie zdrowej i smacznej przekąski. Buraki należy umyć i obrać, a następnie pokroić w plastry lub kostkę. Kawałki buraków należy ułożyć na blasze do pieczenia, skropić oliwą z oliwek i posypać solą oraz pieprzem. Blaszkę z burakami należy wstawić do piekarnika nagrzanego do 200 stopni Celsjusza i piec przez około 30-40 minut, aż buraki zmiękną i będą chrupiące.
Gotowanie buraków
Gotowanie buraków to jedna z najpopularniejszych metod ich przygotowywania. W przypadku gotowania buraków należy zwrócić uwagę na czas gotowania, który może się różnić w zależności od wielkości i świeżości buraków. W zależności od tego, czy buraki są świeże czy mrożone, czas gotowania może wynosić od 25 do 45 minut. Warto pamiętać, że buraki należy gotować w osolonej wodzie, aby zachować ich naturalny smak i właściwości odżywcze. Gotowe buraki można podawać na ciepło lub na zimno, jako dodatek do dań głównych, sałatek lub jako samodzielną przekąskę.
Buraki w diecie - zdrowe warzywa o wielu zastosowaniach
Buraki to warzywa o licznych korzystnych właściwościach dla zdrowia. Zawierają wiele witamin i składników mineralnych, które wpływają pozytywnie na układ krwionośny, układ odpornościowy oraz pomagają w zapobieganiu chorobom serca i nowotworom.
Buraki można przygotowywać na wiele różnych sposobów, m.in. gotować, piec, kisić, a także wykorzystać do przygotowania soków, zup i sałatek. Są również często wykorzystywane w diecie wegetariańskiej i wegańskiej jako źródło białka roślinnego oraz składników mineralnych.
Przy spożywaniu buraków należy zachować ostrożność w przypadku nietolerancji pokarmowej lub alergii na składniki zawarte w burakach, a także w przypadku chorób nerek oraz cukrzycy.
